RASY KONIA

Wyhodowano wiele ras koni. Najpopularniejsze to:

• czystej krwi arabskiej – jej krzyżówki dały początek wielu innym rasom
• pełnej krwi angielskiej – konie wyścigowe

Polskie rasy koni:

• rasa wielkopolska (wlkp)
• rasa huculska (hc)
• rasa śląska (śl)
• rasa małopolska (młp)
• Konik polski (kn) oraz jego odmiana konik biłgorajski (knb)
• Kuc feliński (kf)
• Polski koń zimnokrwisty (z)

Nazwy koni w zależności od wieku:

• sysak – młody koń do około 6 miesiąca życia, odżywia się głównie mlekiem matki.
• odsadek – młody koń odłączony od klaczy matki
• źrebię – młody koń poniżej 1 roku.
• klaczka – samica konia w wieku 1-3 lat.
• ogierek – samiec konia w wieku 1-3 lat.
• klacz, kobyła – samica konia powyżej trzeciego roku życia.
• ogier – samiec konia powyżej trzeciego roku życia, zazwyczaj hodowany dla rozrodu.

Inne nazwy:

• wałach – wykastrowany samiec.
• wnęter – samiec konia z wadą rozwojową, polegającą na niewłaściwym umieszczeniu jąder (poza moszną – zob. wnętrostwo).

ŻYWIENIE KONIA

Żywienie powinno zaspokajać rzeczywiste potrzeby zwierzęcia. Zbyt skąpe powoduje wychudzenie, wyniszczenie, i przedwczesne zużycie organizmu, a zbyt obfite jest nie ekonomiczne, powoduje zapasienie, i może być przyczyna wielu chorób. Koniom podaje się różne pasze, obecnie dla koni rekreacyjnych i hodowanych w pensjonatach – stajniach podstawę stanowią pasze objętościowe suche i soczyste, pasze treściwe w postaci ziaren zbóż i niektórych odpadów ich przerobu, a także granulatów, musli, gotowych preparatów ze składnikami mineralnymi i witaminowymi. Wspomnę tu jeszcze, że nie tylko, jakość ale i ilość zadawanego pożywienia wpływa na stan zdrowia zwierzęcia. Zbyt duże obciążenie żołądka sprawia zwierzęciu ból i może być zgubne w skutkach.

Maksymalna pojemność żołądka końskiego wynosi ok.18 litrów, jego układ trawienny przystosowany jest do ciągłego trawienia niewielkich ilości pokarmu. Podstawa żywienia jest podawanie im wielokrotnie niewielkich ilości pokarmu. Na jeden odpas powinno się dać nie więcej niż 2,5 kg paszy treściwej. Koń powinien mieć stały dostęp do siana lub czystej słomy. Dzienna dawka wszystkich pasz objętościowych i treściwych powinna łącznie stanowić 2,5% masy ciała konia(w przypadku kuców – ok. 2%, a młodych koni 3%), ale stosunek paszy treściwej do objętościowej zależy od wykonywanej pracy. Konie wyłączone od pracy powinny nie otrzymywać paszy treściwej ( podczas rekonwalescencji lub choroby najlepiej podawać paszę, której rodzaj i ilość powinny być wcześniej ustalone z lekarzem). Dla koni lekko pracujących przeważa pasza objętościowa, im więcej pracy tym więcej paszy, ale nie powinna ona stanowić wie ej niż 40% całości. Jedynie dla koni wykonujących ciężką pracę pasza treściwa stanowi 70 – 75% dziennej dawki pożywienia. Trzeba przestrzegać stałych pór karmienia, w wypadku koni sportowych można zrezygnować z tej reguły. Po odpasie Kon powinien odpoczywać ok. 2 godzin. Ważne jest również zmniejszenie wieczornego karmienia o połowę, przed dniem wolnym od pracy jak i także w tym dniu. Zimą trzeba zwiększyć ilość wysokoenergetycznej paszy oraz podawanie witamin w naturalnej postaci lub w mieszankach. Przed karmieniem trzeba konia napoić. Za duża ilość wody może „spławić” pokarm i zaburzyć proces trawienia. Jeżeli koń jest bardzo zgrzany nie powinien dostawać wody, powinno się mu podać wodę dopiero, kiedy dokładnie wyschnie. Przed krótkotrwałym wysiłkiem koń nie może obciążać sobie żołądka wodą, powinno podać mu wodę dwie godziny wcześniej. Nie dotyczy to koni, które biorą udział w pracy na wytrzymałość, brak wody może spowodować odwodnienie organizmu. W czasie upalnych dni po ciężkiej pracy powinno się podawać niewielkie ilości niezbyt zimnej wody, co 10 minut.

KOŃ

Koń domowy – ssak nieparzystokopytny z rodziny koniowatych. Koń został udomowiony prawdopodobnie na terenie północnego Kazachstanu w okresie kultury Botai tj. około 3,5 tys. lat p.n.e.^[1][2] Przodkiem konia domowego były prawdopodobnie koń Przewalskiego i tarpan oraz wymarłe azjatyckie konie tundrowe i leśne^{[potrzebne źródło]}. Ważna jest informacja, iż koń Przewalskiego jeszcze nie wyginął, a tarpan odnajduje zamienną odmianę w koniku polskim^{[potrzebne źródło]}. Takie same z wyglądu, stają się nowocześniejszymi potomkami wymarłych tarpanów^{[potrzebne źródło]}. W styczniu 2007 zespół naukowców z Massachusetts Institute of Technology i Uniwersytetu Harvarda poinformował, że stworzył wstępną mapę genomu konia. Wysokość konia mierzy się w kłębie specjalną laską zoometryczną. Niegdyś najpopularniejsze zwierzę pociągowe, następnie wyparte przez maszyny (zob. traktor, kombajn). Dziś używany w celach rekreacyjnych i sportowych, jako zwierzę pociągowe – jedynie w biedniejszych gospodarstwach. Przeciętna długość życia koni wynosi 25-30 lat.

ŻYWIENIE PAPUG

Najpopularniejsza jest mieszanka prosa i kanara, warzywa i owoce.
Ziaren które moga spożywać papugi jest dużo. Najbardziej nadaja się :

• kanar
• proso czerwone, żółte, senegalskie, japońskie i białe
• mak (ale nie każdy ptak go lubi)
• murzynek
• maka owsiana
• owies łuskany

Można podawać również ziarna kiełkujace. W tym celu na sitko nasypujemy trochę ziaren z podstawowej mieszanki jaka je ptak, i przez jeden dzień moczymy w ciepłej wodzie. Procesy zachodzace wtedy w ziarnie sprawiaja ze staje się ono bogatsze w białko, niestety taki pokarm jest szczególnie narażony na powstawanie grzybów dlatego przed podaniem papudze takiego ziarna należy dokładnie je przemyć. Nie powinno się moczyć ziaren słonecznika czarnego, ponieważ podczas tego procesu wydziela on czarny barwnik, uważna za szkodliwy.
Papużki chętnie spożywaja także zieleninę można dawać liscie mniszka lekarskiego, gwiazdnice, kończynę, krwawnik, tarninę, głóg, czarny bez.
warzywa i owoce najbardziej cieszace się powodzeniem to: marchew, selery, pomidory, sałata, banany, jabłka. Można próbować podać również inne warzywa i owoce (bez cytryn, limonek, itp.) jednak należy być ostrożnym gdyż ich za duża ilosć może wywołać biegunka.

HIGIENA I PIELĘGNACJA PAPUG

Higiena to podstawowy warunek uniknięcia chorób. Klatkę należy co parę dni oczyszczać z kup i pozostałości jedzenia. Także żerdzie i zabawki należy myć a następnie czasami dezynfekować. Co jakiś czas trzeba proces powtórzyć, a zawsze należy dezynfekować nowe zabawki i żerdzie. Gałęzie najpierw koniecznie należy oczyścić z mchów i porostów, na mokro sztywną szczotką kąpielowa

Właściwą pielęgnacją piór zdrowy ptak zajmuje się sam. Codziennie iska sie, czyści piórka. Przynajmniej raz w tygodniu należy jednak z okazji wymiany piasku popryskać ptaka zraszaczem do kwiatów, zastepuje mu to kąpiel. W lecie można wstawić do klatki wanienke. Sytuacja krytyczna jest wtedy gdy ptak zaczyna kąpać się w wodzie przeznaczonej do picia. To tyle możemy pomóc zdrowemu ptakowi. Natomiast chorób związanych z wypadaniem lub wyrywaniem piór jest dużo

RASY PAPUG

Papużka falista
Nierozłączka
Nimfa
Modrolotka czerwonoczelna (koza)
Aleksandretta obrożna
Rozella
Kakadu
Ara
Żako
Senegalka
Górska
Świergotka
Amazonka
Lorysa
Mnicha nizinna
Papużka ostrosterna
Wróbliczki
Łąkówka
Patagonka

PAPUGA

Papugowe – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Najliczniejsze w Ameryce Południowej i Australii. Ptaki te charakteryzują się obecnością:

• masywnego i hakowato zakończonego dzioba;
• nabrzmiałą woskówką u nasady dzioba (u większości gatunków);
• górną szczęką ruchomą względem czaszki;
• grubym, mięsistym językiem.

Ponadto mają następujące cechy:

• większość świetnie się wspina;
• nie wiją gniazd, zakładają je zazwyczaj w dziuplach;
• są gniazdownikami;
• są zazwyczaj towarzyskie.

Odżywiają się głównie pokarmem roślinnym: nasionami, owocami, jagodami, orzechami, nektarem i pyłkiem, a w okresie lęgów także owadami i ich larwami.

Papugowe (Psittaciformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Najliczniejsze w Ameryce Południowej i Australii. Ptaki te charakteryzują się obecnością:

• masywnego i hakowato zakończonego dzioba;
• nabrzmiałą woskówką u nasady dzioba (u większości gatunków);
• górną szczęką ruchomą względem czaszki;
• grubym, mięsistym językiem.

Ponadto mają następujące cechy:

• większość świetnie się wspina;
• nie wiją gniazd, zakładają je zazwyczaj w dziuplach;
• są gniazdownikami;
• są zazwyczaj towarzyskie.

Odżywiają się głównie pokarmem roślinnym: nasionami, owocami, jagodami, orzechami, nektarem i pyłkiem, a w okresie lęgów także owadami i ich larwami

NAJPOPULARNIEJSZYCH RAS PSÓW

1. LABLADOR RETRIVER



2.Yorkshire Terrier



3.OWCZAREK NIEMIECKI



4.GOLDEN RETRIVER



5.BEAGLE


6.BOKSER




7. JAMNIK



8.PUDEL


9.SHIH TZU



10. BULDOG ANGIELSKI

PIELĘGNACJA ZĘBÓW

U psów żywionych mokrą karmą często pojawia się na zębach kamień, który sam w sobie nie jest szkodliwy ale podrażnia dziąsła, co może z czasem doprowadzić do stanu zapalnego. Kamień nazębny można usunąć tylko w gabinecie weterynaryjnym, jest to zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Dlatego lepiej zapobiegać powstaniu kamienia nazębnego. Pomocne w tym będzie podawanie suchej karmy o dużych chrupkach, która podczas jedzenia oczyszcza zęby. Jako nagrodę możemy podawać pupilowi specjalne gryzaki, które są smaczna i mają kształt specjalnie przystosowany do oczyszczania zębów. Można również czyścić zęby psa specjalną szczoteczką i pastą przeznaczoną do tego celu. Nie należy używać ludzkich szczoteczek, które mogą bardzo podrażnić psie dziąsła. Ludzkie pasty natomiast zawierają związki, które mogą być dla Twojego pupila szkodliwe.

PIELĘGNACJA USZU PSA

Higiena uszu to bardzo ważny element pielęgnacji psa. Nie należy jednak robić tego na zapas. Gdy stwierdzisz nadmiar woskowiny w uchu, usuń ją bardzo delikatnie miękkim wacikiem. Do pielęgnacji uszu mogą się również przydać specjalne płyny, dostępne w gabinetach weterynaryjnych lub sklepach zoologicznych. W zależności od rodzaju, płyn taki wstrzykuje lub wkrapla się do ucha, lekko masuje i po kilku minutach bardzo łatwo usunąć zanieczyszczenia. Ciemna wydzielina, strupy, zaczerwienienie, ból w uchu drapanie uszu czy częste potrząsanie przez zwierzaka głową powinny Cię zaniepokoić i powinieneś natychmiast udać się ze swoim pupilem do weterynarza. Takie objawy mogą świadczyć o pojawieniu się infekcji.

 

CZESANIE I STRZYŻENIE PSA

Po kąpieli, gdy pies nieco podeschnie nakładamy na jego sierść balsam bez spłukiwania lub spryskujemy go specjalnym kosmetykiem w sprayu. Delikatnie rozczesujemy włosy susząc ciepłym (nie gorącym) strumieniem powietrza. Susząc, kierujemy powiew z góry, jednocześnie rozdzielając włos szczotką lub grzebieniem. Włoski pod oczami, na bokach uszu, wąsy i brodę czeszemy specjalnym, malutkim, gęstym grzebykiem. Trzeba uważać, żeby nie szarpać i nie wyrywać włosa. To sprawia psu ból i może skutecznie zniechęcić go do czesania. W zależności od wzorca rasy psa czeszemy zgodnie z naturalnym kierunkiem układania się sierści lub pod włos. Strzyżenie psów nie jest łatwą czynnością, jeżeli nie mamy o tym żadnego pojęcia a chcemy aby nasz york prezentował się ładnie na wystawie proponuję wizytę w salonie dla psów.

PIELĘGNACJA PSA

Kąpiel

Częstotliwość kąpieli psa jest zależna od rodzaju jego szaty, zdecydowanie częściej będziemy kąpać rasy o długiej sierści, np. yorkshire teriera, maltańczyka niż krótkowłose.
Należy pamiętać o tym, aby do kąpieli używać zawsze kosmetyków przeznaczonych tylko dla zwierząt, ponieważ psia skóra ma całkiem inną fizjologię od skóry człowieka i nie toleruje kosmetyków stosowanych przez ludzi. Błędem jest również stosowanie np. szamponu czy oliwki dla niemowląt.
Na polskim rynku jest bardzo szeroki asortyment szamponów dla psów, zarówno krajowych, jak i importowanych. Niektóre z nich są dość drogie, zwłaszcza te renomowanych firm zagranicznych, ale z kolei są to ekonomiczne w użyciu koncentraty starczające nam na bardzo długo i po pewnym czasie dojdziemy do wniosku, że wydatek rzędu 30-40 zł i tak nam się opłacił.
Dobry szampon dla psa, oprócz delikatnych detergentów myjących powinien mieć w swoim składzie jeszcze pielęgnujące składniki. Do wyboru mamy szampony z zawartością różnych olejków, np.: migdałowego, kokosowego, z drzewa herbacianego, jojoba, z orzechów nerkowca, z dodatkiem protein, witamin, D-panthenolu, ziół, gliceryny, wyciągów owocowych itd... . Inne szampony przeznaczone są dla kotów, jeszcze delikatniejsze produkuje się z myślą o szczeniętach. Niektóre firmy zagraniczne opracowały specjalne szampony dla psów szorstkowłosych, które nie zmiękczają sierści, natomiast podkreślają naturalną twardość włosa. Oprócz delikatnych szamponów pielęgnacyjnych, warto również zwrócić uwagę na te o działaniu leczniczym, np.: przeciwłupieżowe (z dziegciem i biosiarką, rumiankowe) oraz bakterio i grzybobójcze (z dodatkiem jodoforów) do okresowej profilaktyki bakteryjnych i grzybiczych schorzeń skóry, choć często stosowane są też przy uczuleniu na pchły, zapaleniu łojotokowym skóry i świądzie.

W utrzymaniu włosa w dobrej kondycji pomiędzy kąpielami pomoże nam odżywka, lanolina i olejek (oczywiście wszystko dla psów). Na polskim rynku niewiele jest artykułów rodzimej produkcji z tej serii, częściej są to kosmetyki zagraniczne. Warto jednak się w nie zaopatrzyć.
Zastosowanie odżywki powoduje, że włos staje się bardziej gładki i "śliski". Zwykle stosuje się ją w formie roztworu wodnego, chociaż w miejscach, gdzie szata jest najgęstsza lub narażona na kołtuny, można ją stosować bezpośrednio. Odżywka w połączeniu z lanoliną (naturalnym tłuszczem) działa zbawiennie zarówno na sierść jak i na skórę psa, która podczas kąpieli zwykle traci swą naturalną warstwę ochronną. Powoduje też piękny połysk, pożądany zwłaszcza u ras krótkowłosych.
Długowłose yorki i maltańczyki po kąpieli płuczemy w roztworze odżywki ze specjalną oliwką, która regularnie stosowana zapobiega kołtunieniu włosa, eliminuje jego powiewanie oraz suchość skóry. Z natłuszczania sierści lanoliną i oliwką rezygnujemy przeprowadzając kąpiel poprzedzającą wystawę - wtedy ograniczamy się do użycia odpowiedniej odżywki.
Mając w wyposażeniu dobre i odpowiednio dobrane do typu sierści czworonoga kosmetyki, możemy z czystym sumieniem kąpać go często, choćby nawet co 5-7 dni (nawet tak często kąpie się yorki, maltańczyki, lhasa apso, shih-tzu i inne małe rasy długowłose. Przed kąpielą przygotujmy sobie roztwór kosmetyków i ręczniki do osuszenia psa. Oszczędzimy czworonogowi stresującego ślizgania w wannie wykładając jej dno matą antypoślizgową. Kąpiel powinna przebiegać dwufazowo; podczas pierwszej kąpieli wstępnej zmywa się piasek, tłuszcz, brud i kurz a podczas drugiej kąpieli, połączonej z masażem, sierść jest głęboko oczyszczona i pielęgnowana. Dostosujmy technikę masowania skóry do typu włosa, czyli nie "kołtunimy" długowłosych ras, ale je głaszczemy z góry w dół. Przy spłukiwaniu szamponu pamiętajmy, aby nie zalać psu nosa (może się wówczas zrazić do następnej kąpieli). Pozostaje jeszcze nałożenie roztworu odżywki, w zależności od potrzeb i spłukanie jej. Po osuszeniu sierści ręcznikiem można ją wysuszyć suszarką, modelując jednocześnie włos szczotką drucianą.
Pamiętajmy jeszcze o tym, aby nagrodzić naszego przyjaciela.

UŻYTKOWOŚĆ PSA

Psy ze względu na funkcje jakie pełnią dla człowieka, zostały podzielone na typy, bądź grupy związane z użytkowością. Wykorzystywane są jako:

• psy myśliwskie
  • tropowce (Bloodhound)
  • legawce (Pudelpointer)
  • płochacze (płochacz niemiecki)
  • posokowce (Posokowiec bawarski)
  • gończe (Gończy Hamiltona)
  • norowce (jamnik)
  • psy aportujące (Curly Coated Retriever)
• psy ratownicze (Nowofundland)
• psy pasterskie (Anatolian)
  • psy zaganiające (Bouvier des Flandres)
• psy stróżujące (Mastif tybetański)
  • psy stróżująco-obronne (Doberman)
• psy służbowe wykorzystywane na potrzeby wojska (Czarny terier), policji (Owczarek niemiecki), służb celnych (chodsky pes)
• psy zaprzęgowe (Siberian Husky)
• psy wyścigowe (Greyhound)
• psy reprezentacyjne i do towarzystwa (Pudel miniaturowy)
• psy hodowane w celach konsumpcyjnych (nagi pies meksykański)
• psy wiejskie (Hovawart)
• psy hodowane w celach terapeutycznych (Labrador Retriever)

 

HISTORIA PSA NA ZIEMIACH POLSKICH

 Najstarszą pozostałością psa domowego na terenie Polski, jest czaszka odkryta w okolicach Sandomierza, datowana na ok. 4 tysiące lat p.n.e. Na tamtych terenach znaleziono także grób z 1700 roku p.n.e., w którym pochowano człowieka z pięcioma psami, prawdopodobnie członka starszyzny rodowej. Wykopaliska szczątków psów pochodzące z okolic Opola dostarczają informacji o dwóch typach psów hodowanych w tamtych rejonach:

• pierwszy to typ większego psa, wyglądem zbliżonego do wilka
• drugi typ był mniejszy i zbliżony do szpica.

W okresie średniowiecza na ziemiach polskich najliczniej występowały psy wykorzystywane do polowań na grubego zwierza. Do takich psów zaliczano charty, ogary, wyżły i brytany. Przywilej polowania oraz trzymania psów wyznaczonych do tego zadania przypadał królom i możnowładcom, ale także opatom oraz biskupom. Później psy hodowała również szlachta ziemiańska, w celu polowań na drobną zwierzynę.
Wraz ze spadkiem liczebności zwierzyny leśnej oraz z nasileniem się karczowania coraz większych połaci lasu zaczęto rezygnować z hodowli brytanów i ograniczać liczbę chartów i ogarów. W nowych warunkach dobrze radziły sobie legawce, w tym "wyżeł polski – wodołaz", który jest jednym z przodków wyżłów niemieckich szorstkowłosych.
Polskim źródłem informacji nt. ras psów i ich hodowli z okresu I połowy XVII wieku, jest książka pod tytułem "Myślistwo z Ogary" autorstwa Jana Ostroroga. Dokument ten jest podręcznikiem hodowli ras psów najpopularniejszych w tamtym okresie, czyli poświęcony głównie ogarom i chartom.
Na terenach nizinnych od XVI wieku trzymano łagodne psy strzegące stad owiec, a rozpowszechnione wraz z progresem hodowli tego typu rogacizny. Literatura angielska podaje^[12], że importowane do Szkocji 6 sztuk polskich owczarków nizinnych przyczyniło się do powstania rasy Bearded Collie. Teza ta jednak wydaje się wątpliwa dla Hansa Räbera, który twierdzi, że "według wiarygodnych źródeł jeszcze przed rokiem 1514 istniały na wyspie psy o rozczochranym włosie". Autor ten zakłada, że właśnie te psy były przodkami Bobtaila i Bearded Collie.

HISTORIA I POCHODZENIE PSA

Psy pochodzą prawdopodobnie z jednego obszaru Ziemi, Azji Wschodniej, gdzie wydzieliły się z gatunku wilka. Rozprzestrzeniły się potem po całej planecie, konkurując z miejscowymi populacjami wilków. Świadczy o tym ich mniejsza różnorodność w miarę geograficznego oddalenia od Azji Wschodniej. Po udomowieniu psa przez człowieka nastąpiła mutacja w jednym z genów (został on ostatnio zidentyfikowany), w wyniku której powstały rasy małych psów. Musiały być one atrakcyjne dla człowieka, który starał się utrzymywać populację niewielkich psów pomimo ich mniejszej użyteczności w polowaniu i gorszego przystosowania do życia w prehistorycznych warunkach. Obecnie ze wszystkich gatunków ssaków psy wykazują największą różnorodność.

UDOMOWIENIE PSA

Początki udomowienia psa szacuje się na ok. 17-12 tys. lat^[9], był on używany przez myśliwych z Syberii, pojawia się też w Palestynie oraz w Iraku.
Do najstarszych ośrodków udomowienia psa zaliczyć można obszary Europy, gdzie znaleziono najstarsze szczątki tego zwierzęcia, czyli rejony Danii, Niemiec i Anglii, a także odkrycia z okolic Izraela, Iranu, Japonii, czy Turcji. Odkryto także, że na terenach Idaho, w Stanach Zjednoczonych 10000 lat temu także żył przedstawiciel psa domowego.
Współczesne prace archeologiczne prowadzone w jaskini Goyet na terenie Belgii odkryły pozostałości szkieletu psa pochodzące sprzed 31 tysięcy lat. Odkrycie weryfikuje dotychczasowe poglądy na temat czasu i miejsca udomowienia psa i wskazuje ludzi z kultury oryniackiej jako pierwszych hodowców tych zwierząt. Wykorzystywano je do transportowania zwierzyny łownej oraz do jej wytropienia. Analiza izotopowa pozostałości kostnych pozwala określić z pewnym prawdopodobieństwem, że pierwsze udomowione psy wyglądem były zbliżone najbardziej do współczesnych husky syberyjskich, były jednak od nich większe^[10].
Althaus wyróżnił cztery fazy w procesie domestykacji psa:

• faza symbiozy, w której zarówno wilk (odpadki żywieniowe) jak i człowiek (czujność wilka ostrzegająca przed zbliżającym się niebezpieczeństwem) czerpią korzyści z współistnienia.
• faza zacieśnienia więzów z człowiekiem, stopniowe blokowanie dostępu do zwierząt dziko żyjących.
• faza świadomej selekcji hodowlanej na potrzeby człowieka.
• faza hodowli psa ze względu na jego eksterier.

Kości wilka odnaleziono u boku szczątków ludzkich tak starych jak człowiek z Boxgrove w Surrey, datowanych na 400 tysięcy lat p.n.e. Czaszki wilków wyłowione z zatopionego obozu nomadów, którzy przeszli z Syberii na Alaskę, są niemal takie same, jak czaszki ich przodków z Boxgrove. Ich szczęki były mniej wysunięte do przodu, a zęby bardziej stłoczone, ale z wyglądu były to nadal czaszki dzikich zwierząt.
Mniej więcej w tym samym czasie myśliwi zaczęli chętniej używać strzał niż włóczni. Wilki – już prawie psy – stały się bardziej użyteczne (np. do przynoszenia upolowanej zdobyczy) i zaczęły się cieszyć ludzką "przyjaźnią" jako zwierzęta użytkowe. Darwin napisał kiedyś, że w czasach głodu ludność Ziemi Ognistej prędzej zjadłaby własne stare kobiety, niż swe psy. W Ein Mallah w Izraelu, w grobie "pierwszych farmerów", znaleziono szkielet szczeniaka pochowanego obok dziecka. Dzikie zwierzęta stały się członkami rodziny. Wkrótce ich pysk uległ skróceniu, zęby zmalały, oczy powiększyły się i stały okrągłe.
Pozostałością po tamtym prymitywnym zwierzęciu jest śpiewający pies z Nowej Gwinei oraz dingo. Dingo nie zmienił się wiele od tamtych czasów, ale od tego czasu psy rozprzestrzeniały się po całym prawie świecie (z wyjątkiem Afryki, która była od nich wolna aż do ery żelaza) równie szybko jak ludzie.

WIEK PSA

Wiek psa określa się m.in. po oględzinach stanu uzębienia oraz ilości siwych włosów na głowie. U psów w wieku ok. 7 lat są widoczne starcia na kłach oraz siekaczach, w 10 – 12 roku życia następuje wypadanie zębów.

pies człowiek 6 m-cy 10 lat 10 m-cy 14 lat 12 m-cy 15 lat 18 m-cy 20 lat 2 lata 24 lata 3 lata 28 lat 4 lata 32 lata 5 lat 36 lat 6 lat 40 lat

pies człowiek 7 lat 44 lata 8 lat 48 lat 9 lat 52 lata 10 lat 56 lat 11 lat 60 lat 12 lat 64 lata 13 lat 68 lat 14 lat 72 lata 15 lat 76 lat

pies człowiek 16 lat 80 lat 17 lat 84 lata 18 lat 88 lat 19 lat 92 lata 20 lat 96 lat

ZMYSŁY PSA

• Węch jest dla psa najważniejszym zmysłem. Już jako ślepe szczenię zaczyna się nim posługiwać. Psy poddane odpowiednim szkoleniom wspomagają służby mundurowe w tropieniu i rozpoznawaniu przestępców na podstawie śladów zapachowych zostawionych na miejscu, w którym tamci przebywali. Proces oswajania nowego, młodego psa z nowym właścicielem można przyspieszyć, kładąc mu na legowisko odzież przepojoną zapachem właściciela. Bardzo często zdarza się, że pies podczas nieobecności swego pana kładzie się na jego odzieży.

• Słuch. Psy mają znacznie czulszy słuch niż człowiek. Mogą słyszeć dźwięki o częstotliwości lub tonacji dla człowieka niesłyszalnej. Zasięg słuchu psów jest znacznie większy w porównaniu ze słuchem człowieka. Większa czułość słuchu może powodować, że dźwięki o silnym natężeniu będą wywoływały u niego ból. Przyjęto, że psy o uszach stojących lepiej słyszą od kłapouchych. Układając psa należy do niego mówić cicho, ponieważ zakrzyczany czworonóg może z czasem przestać zwracać uwagę na głos swego pana. Odpowiednią modulacją głosu właściciel może skutecznie wpływać na psa.

• Wzrok. Zmysł wzroku w hierarchii psa stoi za węchem i słuchem. To co pies zobaczy nie będzie miało dla niego znaczenia, dopóki nie rozpracuje tego węchem i/lub słuchem. Czworonogi nie widzą obiektów dwuwymiarowych. Wzrok psa jest słabszy niż człowieka. Objawia się to mniejszą zdolnością spostrzegania przedmiotów czy osób nieruchomych. Pies dobrze sobie za to radzi w słabym świetle (wspomagając się zmysłem węchu i słuchu). Rasa psa determinuje nie tylko siłę wzroku, lecz także zmysł węchu, słuchu oraz dotyku.

• Dotyk. Wrażenia dotykowe pies odbiera całą powierzchnią ciała. Najważniejsze są dla niego włosy czuciowe (wąsy) nad oczami oraz pod dolną wargą. Wąsy te zwane wibryssami są długie i sztywne. Nie wolno ich strzyc.

• Smak. Wrażenia smakowe są uzależnione od wrażeń węchowych. Zmysł ten nie ma dla psa znaczenia w odbieraniu wrażeń otaczającego świata

BUDOWA I WYGLĄD PSA

Różnorodność ras psów, zarówno pod względem budowy jak i usposobienia, była obiektem badań m.in. grupy międzynarodowych naukowców z uniwersytetów Utah i brytyjskiego Waltham Center for Pet Nutrition, które należą do korporacji Mars, będącej producentem karmy dla psów. Otrzymane wyniki badań odkryły, że cechy fizyczne jak i charakterologiczne są zależne od genotypu. Badania koncentrowały się na wyszukiwaniu niewielkich różnic w materiale genetycznym, tak zwanych polimorfizmów pojedynczego nukleotydu^[2].
W literaturze kynologicznej są przytaczane systemy identyfikacji ras, które mogą być oparte m.in. na kryteriach ich użytkowości lub na cechach wyglądu zewnętrznego. David Alderton^[3] (także Anna Maria Krämer) prezentuje podział ras psów ze względu na ich wzrost oraz masę ciała. Wymiary te, w zależności od rasy, wahają się od. ok. 25 cm do nawet ok. 1 metra wysokości w kłębie. Masa ciała psów jest rozpięta w granicach od 1 kg do ok. 100 kg. David Alderton wprowadza także ogólne rozróżnienie ras psów ze względu na:

• kształt głowy, gdzie wyróżnia trzy podstawowe kategorie:
  • psy okrągłogłowe, głównie zaliczane są tu rasy posiadające krótkie kufy (jak u rasy Cavalier King Charles Spaniel)
  • psy długogłowe, z wydłużonymi kufami (np. Whippet)
  • psy o kształcie głowy kwadratowym, o mocnych i krótkich szczękach (np. takich jak u Bullmastiffa)
• typ uszu, gdzie są wyszczególnione:
  • uszy długie (jak u rasy Bloodhound)
  • uszy krótkie (terier czeski), do których zaliczane są uszy łamane, czyli charakterystycznie wywinięte do przodu, tak jak występuje to np. u foksteriera krótkowłosego lub u owczarka szkockiego długowłosego
  • uszy stojące (tego typu uszy występują np. u husky syberyjskiego)
• długość sierści, gdzie rasy psów są podzielone na trzy grupy:
  • psy długowłose
  • psy krótkowłose
  • psy szorstkowłose

Istnieją rasy, w których występują odmiany psów o wszystkich trzech wariantach długości szaty (np. wyżeł niemiecki, jamnik), częściej jednak występuje któryś z wariantów w postaci dominującej (liczniejszej), preferowanej przez hodowców, na przykład z powodu lepszej użytkowości rasy o konkretnej długości włosa w określonych warunkach środowiskowych. Powyższy podział nie uwzględnia występowania ras psów całkowicie nieowłosionych (jak np. nagi pies peruwiański) lub częściowo owłosionych (jak np. chiński grzywacz

PIES

Pies domowy – ssak drapieżny z rodziny psowatych, udomowiona forma wilka szarego. W obrębie gatunku wyróżnia się wiele ras, uzyskanych za pomocą doboru sztucznego.

EMOCJE KOTA

Stan emocjonalny kota można odczytać, obserwując jego zachowanie.
Ogon kota oprócz pomagania mu w utrzymaniu równowagi w chodzeniu na wąskich powierzchniach sygnalizuje również nastrój zwierzęcia. Ogon ustawiony na wprost oznacza, że kot jest spokojny. Ogon uniesiony pionowo do góry oznacza chęć kota do zabawy. Gdy zwierzę macha ogonem, oznacza to, że jest zdenerwowany, czyli inaczej niż jest to w przypadku psa. Machanie końcem ogona oznacza zainteresowanie, a jeżeli kot stoi przy tym na ugiętych łapkach – podniecenie, kiedy kot ma lekko najeżone włosy na karku i napuszony ogon jest poważnie zaniepokojony lub zdenerwowany sytuacją. Będąc rozdrażnionym może zaatakować innego osobnika. Kot uwielbia pogoń za szybko poruszającymi się przedmiotami i wchodzenie na drzewa, z których jednak z trudem schodzi. Świetnie też potrafi bawić się sam. Z braku gryzoni (np. w mieszkaniu, w mieście), aby zaspokoić swój instynkt łowiecki, poluje na owady, zwłaszcza latające.

ŚMIESZNE KOTY

NAJDROŻSZY KOT ŚWIATA

NAJŁADNIEJSZY KOT ŚWIATA

NAJBRZYDSZY KOT ŚWIATA

NAJGRUBSZY KOT ŚWIATA

NAJCHUDSZY KOT ŚWIATA

NAJMNIEJSZY KOT ŚWIATA

NAJWIĘKSZY KOT ŚWIATA

FIZJOLOGIA KOTÓW

Dzienna długość snu kota jest zmienna, zwykle śpią one od 12 do 16, średnio 13-14 godzin. Niektóre koty mogą spać nawet 20 godzin w ciągu doby.
Koty są zoofagami, ich układ pokarmowy przystosowany jest tylko do pokarmów mięsnych (krótkie jelito cienkie).
Normalna temperatura ciała kota waha się od 38 do 39 °C. Gorączka u kota występuje, gdy temperatura jego ciała przekracza 39,5 °C. Temperatura 37,5 °C oznacza hipotermię.
Serce kota w normalnych warunkach bije od 140 do 220, a podczas odpoczynku od 150 do 180 uderzeń na minutę.

WIEK KOTA

Wiek kota/psa	Wiek człowieka
6 miesięcy	10 lat
8 miesięcy	13 lat
1 rok	14 lat
18 miesięcy	20 lat
2 lata	24 lata
3 lata	28 lat
4 lata	32 lata
5 lat	36 lat
6 lat	40 lat
7 lat	44 lat
8 lat	48 lat
9 lat	52 lata
10 lat	56 lat
11 lat	60 lat
12 lat	64 lata
13 lat	68 lat
14 lat	72 lata
15 lat	76 lat
16 lat	80 lat
17 lat	84 lata
19 lat	92 lata
20 lat	96 lat
21 lat	100 lat

Koty żyjące na wolności dożywają średnio od 7 do 8 lat, natomiast koty trzymane w domu osiągają od 15 do 20 lat. Na długość życia wpływa szereg czynników, takich jak: płeć, styl życia, zwyczaje. Według statystyk wykastrowane zwierzęta żyją dłużej niż niewykastrowane^.
Małe kocięta rozwijają się szybko. Stają się w pełni samodzielne w wieku od 10 do 12 tygodni i wtedy mogą trafić do nowych właścicieli. Gdy mają około 3 miesięcy kotka przestaje się nimi interesować i zmusza je do samodzielności. W wieku około 5 miesięcy kociaki wymieniają zęby na stałe. Dzieciństwo kończy się z uzyskaniem dojrzałości płciowej. W tym okresie może pojawić się pierwsza ruja, a kot zaczyna oznaczać swoje terytorium.
Wyraźne objawy starości pojawiają się zwykle po 10 roku życia: coraz częściej pojawia się kamień nazębny, osłabia się wzrok, słuch i węch, stają się powolne oraz słabe. Stare koty są bardzo wrażliwe na zmiany środowiskowe i stres.

ZACHOWANIA KOTÓW

Kot domowy składa się z samych sprzeczności. Żadne inne zwierzę udomowione przez człowieka nie żyje z nim w tak poufałych stosunkach, ciesząc się równocześnie tak wielką swobodą. Nawet pies, ten najlepszy przyjaciel człowieka, rzadko może samodzielnie wybrać się tam, gdzie chce - o nie pies jest wyprowadzany na spacer!. Kot natomiast jest niezależny i chodzi własnymi drogami. Prawie każdy prowadzi podwójne życie. Z jednej strony żyje z człowiekiem w bardzo poufałych stosunkach, a z drugiej zachowuje wyjątkową niezależność. Można się o tym przekonać obserwując swojego pupila uczestniczącego w kocim życiu towarzyskim.
Kot są indywidualistami. Dzikie koty są niezależne i niezbyt towarzyskie. Koty domowe niewiele się od nich róznią. Jak wszystkie zwierzęta domowe, ich byt zależy od tego, czy zostaną nakarmione, czy sprzątknie im się kuwetę itd, mimo wszystko pozostają niezleżne.

HIGIENA KOTA

Koty, już w drugim, trzecim tygodniu życia zaczynają naukę higieny. Uczą się myć i wylizywać sierść. Już w tym czasie możesz zacząć przyzwyczajać kociaka do szczotki i grzebienia. Koty krótkowłose wystarczy raz, dwa razy w tygodniu wyczesać miękką szczotką z włosia. Następnie przeczesz sierść gęstym drucianym grzebieniem i na koniec możesz wygładzić wyczesane futerko wilgotną szmatką. Ważne jest, aby nie czesać kota, gdy on tego nie chce. Nie próbuj pielęgnować go na siłę, gdyż zniechęci się do zabiegów, za każdym razem będzie trudniej, a nawet możesz zrobić krzywdę wyrywającemu się kociakowi.

RASY KOTÓW

Abisyński


Amerykański Bobtail krótkowłosy




Angora



Cornish Rex



Jawajski




Korat

Manx

ROZMNAŻANIE KOTÓW

Koty rozmnażają się płciowo, zapłodnienie jest wewnętrzne. W ciągu roku kotka 2 do 4 razy wchodzi w okres rui. Proestrus trwa około dwóch dni, objawia się wzmożonym pozostawianiem śladów zapachowych (ocieranie o przedmioty) i częstszym miauczeniem. Estrus trwa od 3-10 dni (obecność samca skraca tę fazę o kilka dni). Anestrus trwa około 8 tygodni, chociaż zdarza się, że kotka wchodzi w fazę proestrus zaraz po porodzie. Jajeczkowanie jest wywołane przez stymulację receptorów u kotki przez członek męski samca. Ciąża trwa od 60-70 dni i kończy się narodzinami od 1 do 8 (przeważnie 3-5) kociąt. Ponieważ kotka może odbyć stosunki z wieloma samcami w ciągu rui, kocięta z jednego miotu mogą mieć kilku ojców. Gdy kotka urodzi kocięta choćby o 10 dni wcześniej, jest duże prawdopodobieństwo, że małe kociaki nie przeżyją. Jeśli kotka ma problemy przy porodzie, trzeba jej niezwłocznie pomóc, np. jeśli kotek utknął w kroczu matki, należy pociągnąć delikatnie za jego przednie łapki, nie ruszając głowy; jeśli kotek się urodził, ale matka nie wyczyściła mu otworów oddechowych, trzeba zareagować natychmiast, bo kociak może się udusić. Po urodzeniu kocięta przez 7 do 14 dni są zupełnie ślepe, dopiero potem otwierają oczy (nie jednocześnie, np. jedno w 9 dniu, a drugie w 11). Kocięta są karmione mlekiem matki przez 13 tygodni, chociaż zdarzają się przypadki kiedy są one karmione.

KOT DOMOWY

Kot domowy – udomowiony gatunek małego, mięsożernego ssaka z rzędu drapieżnych z rodziny kotowatych. Przez ludzi ceniony jako zwierzę domowe oraz z powodu jego zdolności do niszczenia szkodników. Koty zostały udomowione około 9500 lat temu^[3] i są obecnie najpopularniejszymi zwierzętami domowymi na świecie^[4]. Gatunek prawdopodobnie pochodzi od kota nubijskiego, przy czym w Europie krzyżował się ze żbikiem.

HISTORIA KOTA

Przodkiem kota domowego jest kot nubijski – według poglądów większości współczesnych naukowców różnice pomiędzy kotem domowym i nubijskim są tak niewielkie, że należą one do tego samego podgatunku. Istnieją rozbieżności w kwestii daty udomowienia kota. Większość źródeł sugeruje lata 4000 – 3700 p.n.e., a miejscem w którym miało do tego dojść była Nubia. Istnieją jednak dowody (grób kota z Cypru sprzed ok. 7500 r. p.n.e.), że domestykacja kota zaczęła się znacznie wcześniej i trwała kilka tysięcy lat, a jej miejscem był obszar Żyznego Półksiężyca. Już ok. 2000 r. p.n.e. kot był pospolicie hodowany w Egipcie. Wykorzystywany był do tępienia gryzoni zagrażających zapasom żywności osiadłych ludzi, do pozyskiwania futer, a nawet mięsa (Boliwia, Chiny), również do celów naukowych. Był obiektem kultu w starożytnym Egipcie, gdzie wiązano go z boginią Bastet, a zwłoki kotów mumifikowano. Pożyteczny jako zwierzę tępiące szkodliwe gryzonie, może wyrządzać szkody wśród drobnych ptaków śpiewających. Wyhodowano wiele ras kota domowego, różniących się ubarwieniem, wielkością i długością włosów; współczesne wzorce niektórych starszych ras znacznie odbiegają od ich wcześniejszych cech (jak w przypadku kotów perskich czy syjamskich). Znaczna liczba kotów domowych żyje samodzielnie w miastach (w Polsce są to tzw. koty piwniczne lub dachowce).